پلی آمید 6 (PA6) و پلی آمید 66 (PA66) دو نوع پلیمر از خانواده نایلونها هستند که هر یک دارای ویژگیها و کاربردهای خاص خود میباشند. تفاوتهای کاربردی بین این دو پلیمر به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها بازمیگردد. در زیر به برخی از این تفاوتها اشاره میکنیم:
تفاوتهای فیزیکی و شیمیایی
ساختار شیمیایی:
پلی آمید 6 از واحدهای مونومری کاپرولاکتام ساخته شده است.
پلی آمید 66 از واحدهای مونومری هگزامتیلندیآمین و آدیپیک اسید ساخته شده است.
زنجیره مولکولی:
زنجیره مولکولی پلی آمید66 به دلیل داشتن زنجیرههای هیدروکربنی بلندتر ، شبکهای قویتر از پیوندهای هیدروژنی بین زنجیرهها را ایجاد میکند به همین دلیل ساختار محکمتری دارد.
زنجیره مولکولی کوتاهتر در پلی آمید6 باعث کاهش بلورینگی و افزایش فضای آزاد بین زنجیرهها میشود، که به مولکولها اجازه میدهد راحتتر حرکت کنند و این امر انعطافپذیری بیشتری را به پلیمر میبخشد.
نقطه ذوب:
پلی آمید 66 دارای نقطه ذوب بالاتری (حدود 260 درجه سانتیگراد) نسبت به پلی آمید 6 (حدود 220 درجه سانتیگراد) است.پلیآمید 66 به دلیل ساختار بلوریتر و زنجیرههای مولکولی بلندتر و متقارنتر، پیوندهای هیدروژنی قویتری بین زنجیرهها ایجاد میکند که برای شکستن این پیوندها به انرژی حرارتی بیشتری نیاز است، بنابراین نقطه ذوب بالاتری نسبت به پلیآمید 6 دارد.
مقاومت حرارتی:
پلی آمید 66 در دماهای بالاتر مقاومت بیشتری دارد و به همین دلیل در کاربردهای با دمای بالاتر ترجیح داده میشود. به عنوان مثال در صنایع خودروسازی برای تولید قطعاتی مانند چرخدندهها، یاتاقانها، و محفظههای موتور استفاده میشود. همچنین در صنعت الکترونیک برای تولید قطعات عایق الکتریکی و در تولید نخهای صنعتی مقاوم به حرارت نیز کاربرد دارد.
جذب رطوبت:
جذب رطوبت پلیآمید 6 بالاتر از پلیآمید 66 است. این به دلیل ساختار کمتر بلوری و فضای بین مولکولی بیشتر در پلیآمید 6 است که امکان جذب آب را افزایش میدهد.
خواص اصطکاکی و سایشی:
پلی آمید66 به دلیل ساختار محکمتر، دارای مقاومت بهتری در برابر سایش و خراشیدگی است. این ویژگی باعث میشود که در کاربردهای با بار مکانیکی بالا و سایش زیاد مورد استفاده قرار گیرد.
فرآیندپذیری:
پلی آمید6 دارای نقطه ذوب پایینتری است که فرآوری آن را آسانتر میکند. این موضوع میتواند در تولید قطعات پیچیده و فیبرهای نایلونی مفید باشد.
پلی آمید66 به دلیل نقطه ذوب بالاتر و استحکام بیشتر، ممکن است نیاز به شرایط فرآیندی پیچیدهتری داشته باشد
تفاوت در کاربردها
کاربردهای پلیآمید 6:
- منسوجات و لباسهای ورزشی: به دلیل جذب رطوبت بالا و انعطافپذیری، پلیآمید 6 در تولید لباسهای ورزشی و پارچههای فنی کاربرد دارد.
- فیبرهای صنعتی: پلیآمید 6 در تولید نخهای ماهیگیری و تورهای صنعتی استفاده میشود.
- قطعات مهندسی سبک: برای تولید قطعاتی مانند چرخدندههای کوچک و قطعات پلاستیکی سبک که نیاز به انعطافپذیری دارند.
کاربردهای پلیآمید 66:
- خودروسازی: برای تولید قطعات مقاوم به حرارت و فشار مانند چرخدندهها، یاتاقانها، و محفظههای موتور استفاده میشود.
- قطعات الکترونیکی: در تولید عایقهای الکتریکی و قطعاتی که نیاز به پایداری حرارتی دارند، پلیآمید 66 به کار میرود.
نخهای صنعتی: به دلیل استحکام و مقاومت بالا، پلیآمید 66 در تولید نخهای صنعتی با کارایی بالا مانند کمربندهای صنعتی و تسمهها استفاده میشود.
نتیجه گیری:
بصورت خلاصه می توان گفت تفاوتهای اصلی بین پلی آمید 6 (PA6) و پلی آمید 66 (PA66) به ساختار شیمیایی آنها بازمیگردد که ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی مختلفی را ایجاد میکند. پلی آمید 66 از زنجیره های پلیمری بلند تر تشکیل شده و دارای پیوندهای هیدروژنی بیشتری است که باعث افزایش استحکام مکانیکی و مقاومت حرارتی آن میشود. همچنین، پلی آمید66 دارای بلورینگی بالاتری است که به استحکام مکانیکی و دمای ذوب بیشتر آن منجر میشود. از سوی دیگر، پلی آمید6 به دلیل بلورینگی کمتر، انعطافپذیری و مقاومت به ضربه بیشتری دارد. این تفاوتها منجر به کاربردهای متفاوت این دو نوع پلی آمید در صنایع مختلف میشود. در جدول زیر، مقایسهای بین پلیآمید 6 و پلیآمید 66 انجام شده است تا تفاوتها و ویژگیهای کلیدی هر کدام مشخص گردد.